物理ノート

サイエンス社「数理科学」SGCライブラリの読書メモ

演習 場の量子論

SGCライブラリ - 12

演習 場の量子論

基礎から学びたい人のために

柏太郎 著

2001年12月10日 初版発行

場の量子論事始め

調和振動子

ハイゼンベルグの運動方程式:

 {\displaystyle i\hbar\frac{dA(P,Q)}{dt} = [A(P,Q),H]}

調和振動子の Hamiltonian:

 {\displaystyle H = \frac{P^2}{2m} + \frac{m\omega^2}{2}Q^2 = \frac{\hbar\omega}{2}(a^{\dagger}a + aa^{\dagger}) \equiv \frac{\hbar\omega}{2}\{a^{\dagger}a\}}

  • 消滅演算子: {\displaystyle a \equiv \sqrt{\frac{m\omega}{2\hbar}}\left(Q + i\frac{P}{m\omega}\right)}
  • 生成演算子: {\displaystyle a^{\dagger} \equiv \sqrt{\frac{m\omega}{2\hbar}}\left(Q - i\frac{P}{m\omega}\right)}
  •  {[a,a^{\dagger}] = 1}
  •  {[a,a] = [a^{\dagger},a^{\dagger}] = 0}

特殊相対性理論

ミンコフスキー空間:

 {ds^2 \equiv g_{\mu\nu}dx^{\mu}dx^{\nu} = (cdt)^2 - (dx)^2 - (dy)^2 - (dz)^2}

ローレンツ変換:

 {dx^{\prime\mu} = \Lambda^{\mu}{}_{\nu}dx^{\nu}}

  •  {g_{\mu\nu}\Lambda^{\mu}{}_{\alpha}\Lambda^{\nu}{}_{\beta} = g_{\alpha\beta}}
  •  {\Lambda^{\mu}{}_{\alpha}\Lambda_{\mu}{}^{\beta} = \delta_{\alpha}^{\beta}}
  •  {\Lambda_{\mu}{}^{\beta} \equiv g_{\mu\nu}\Lambda^{\nu}{}_{\alpha}g^{\alpha\beta}}

場の解析力学

作用:

 {\displaystyle I = \int_{\Omega}d^4x\,\mathcal{L}(\partial_{\mu}\phi,\phi)}

オイラー–ラグランジュ方程式:

 {\displaystyle \partial_{\mu}\left(\frac{\partial\mathcal{L}}{\partial(\partial_{\mu}\phi)}\right) - \frac{\partial\mathcal{L}}{\partial\phi} = 0}

量子場入門

経路積分法

有効作用と近似法

ゲージ場の量子論